Waarom Philips, Akzo en Shell zoveel verlies maken

De oprichting van de stichting – die niet de eerste is, maar wel de eerste met zo’n ongekende internationale schaal en reikwijdte – wordt in eerste instantie niet gehonoreerd.

No one man should have so much power over society that they can govern privately

“No one man should have so much power over society that they can govern privately”, is de reactie van de overheid.

Vrij vertaald: niemand zou zoveel macht over de samenleving moeten hebben dat hij of zij de mogelijk heeft om als individu te kunnen regeren zonder daarbij verantwoording af te hoeven leggen.

In 1911 wordt Standard Oil met behulp van tot op dat moment omzeilde antitrustwetten opgedeeld in 34 kleinere bedrijven. Rockefeller maakt uiteindelijk een afspraak met de staat New York. Als de stichting het niet beter doet dan de staat, gaat het geld terug naar de schatkist en zo krijgt de familie in 1913 haar stichting.

De stichting is tot op de dag van vandaag één van de meest invloedrijkste NGO’s in de wereld. De stichting is ook het voorbeeld geworden van nep corporate maatschappelijke verantwoordelijkheid, oftewel whitewashing. Dat neemt niet weg dat de stichting nog steeds prachtige dingen doet voor de maatschappij.

Whitewashing

Whitewashing is lang de maatschappelijke tactiek geweest om grote corporates publiek onschendbaar te maken.

Coca Cola verdient miljarden met dikmakende suikerdrankjes, maar legt van die leuke speelparken aan in Duitsland?

Shell wordt verdacht van omkoping, lekt olie die ze niet opruimt en schendt sociaaleconomische rechten van de Nigerdelta, maar Shell doet toch zo leuk duurzame races en haar stichting probeert mensen toch toegang te geven tot energie en vervoer?

Facebook wordt één van de rijkste bedrijven met de verkoop van privé data, maar gaat met internet.org toch de hele wereld van internet voorzien?

De intenties van de bedrijven en de mensen die deze initiatieven opzetten zijn oprecht. Wat de initiatieven realiseren is vaak heel mooi. Maar het vormen ook whitewashing pleisters voor het enorme maatschappelijke bloeden dat deze bedrijven veroorzaken. Gelukkig zie je langzaam verandering.

Business should be a force for good

Ben Cohen, oprichter van ijsmaker Ben en Jerry’s, zei het mooi: “Business should be a force for good.”

Dat dit kan in deze tijd bewijst Feike Sijbesma, de baas van DSM. De quote “Je kunt jezelf of je bedrijf toch niet succesvol noemen in een wereld die faalt?” in interview met hem in de Volkskrant, was treffend.

Je kunt jezelf of je bedrijf toch niet succesvol noemen in een wereld die faalt?

Het is het voorbeeld van niet praten over duurzaamheid, maar het toepassen ervan in de praktijk. Feike veranderde DSM van een chemie- in een biotechnologiebedrijf.

Herkennen dat het fout gaat

White- en greenwashing zijn eenvoudig te herkennen:

• Of het bedrijf verdient haar geld niet netjes
• Of een bedrijf gaan niet netjes om met haar mensen of haar omgeving
• Of het bedrijf betaalt geen of nauwelijks belasting en doet er alles aan om dat zo te houden.

Ook Philips en AkzoNobel betalen niet of nauwelijks winstbelasting in Nederland https://t.co/B3e8p0q84p

— NOS (@NOS) May 29, 2019

De problemen waar we als maatschappij een oplossing voor moeten hebben zijn inmiddels heel groot geworden en vooral immens duur. Het wordt tijd dat de veroorzakers van die rekening hem direct gaan betalen en het wordt vooral tijd dat de overheid haar beleid aanpast om dit mogelijk te maken!

Maak het maar zo duur dat niemand meer bewust de fout in durft te gaan. En verdien je als organisatie veel, betaal dan net zo veel mee aan de maatschappij waar je onderdeel van bent.

Shell, Akzo en Philips betalen op dit moment niet alleen geen belasting over hun winst. Ze verdienen aan het feit dat de maatschappij verliest.

Betaal dus gewoon op de plek waar je het verdient in plaats van het lobbyen tegen je bijdrage. Dan keer je wellicht wat minder dividend uit, maar maatschappelijk is je bijdrage dan wel relevant. Dan krijgt winst maken inééns echt betekenis.